Algemene informatie over depressie
Veranderingen in de stemming behoren tot de normale menselijke emoties die we allemaal wel kennen. We zijn blij, verdrietig, somber, boos, enthousiast, etc. Veelal treden emoties op als een reactie op iets dat we meemaken. We kunnen dan onze emoties ook wel begrijpen, we vinden het dan normaal als we verdrietig zijn en weten ook dat het ook weer overgaat, de emoties zijn tijdelijk.
Wanneer wordt gesproken over 'Depressie'
Een depressie is dus iets anders als neerslachtig, somber, of ongelukkig zijn. Er wordt pas van een klinische depressie gesproken als er aan 5 of meer van de volgende criteria wordt voldaan:
Belangrijk is je te realiseren, dat de doelstelling van de DSM diagnose vooral is geweest hulpverleners te ondersteunen in het stellen van een diagnose en het spreken van dezelfde taal. Het gevaar van de DSM is echter dat het wordt omgedraaid. Het hebben van verschillende symptomen van een diagnose wil zeker niet altijd zeggen dat je depressief bent!
Wat zijn de oorzaken van een depressie?
Wetenschappelijk is er nog niet een eenduidige oorzaak voor het ontstaan van depressie gevonden. Wel kunnen we een summiere indeling geven. Depressie kan ontstaan als gevolg van biologische oorzaken en/of psychosociale oorzaken.
Biologische oorzaken
Bij een biologische oorzaak lijkt de depressie van binnen uit te ontstaan. Om onverklaarbare redenen vinden er ontregelingen plaats in specifieke functies van de hersenen. De miljarden neurotransmitters spelen hierin een belangrijke rol. Dit kan het gevolg zijn van een erfelijke aanleg, of een hormonale ontregeling die bijvoorbeeld kan plaatsvinden na een bevalling of gedurende de overgang. Ook sommige lichamelijke ziekten kunnen depressie veroorzaken. We spreken dan van een endogene depressie.
Psychosociale oorzaken
Depressie kan ook een reactie zijn op bepaalde gebeurtenissen in het leven. Bijvoorbeeld het verlies van een geliefde, het verlies van een baan, ernstige conflicten, etc. Hier ligt de oorzaak dan in het niet adequaat kunnen reageren op de omstandigheden. Iemands gedrag of persoonlijkheid speelt hier in een belangrijke rol. We spreken dan over een reactieve depressie.
Vaak zijn de oorzaken echter niet altijd even duidelijk en kunnen er meerdere oorzaken zijn die zowel psychosociaal als biologisch van aard zijn. Bijvoorbeeld kan iemand depressief worden na het verlies van een geliefde, maar dit verlies is geen garantie op het krijgen van een depressie. Er zijn ook mensen die in zo’n situatie niet depressief worden, dus er moet ook nog een zekere aanleg zijn om depressief te worden. Deze aanleg kan biologisch zijn maar kan ook een kwetsbaarheid zijn in de persoonlijkheid.
Verloop
Een periode waarin iemand voldoet aan de criteria voor depressie noemen we een ‘depressieve episode’, depressie heeft een wisselend beloop. De depressie duurt doorgaans enkele maanden en is van persoon tot persoon verschillend. Circa 50% van de mensen herstelt binnen drie maanden, 20% van de mensen heeft een depressieve episode die meer dan 2 jaar kan duren.
Depressie wordt wel gezien als een chronische ziekte omdat bij 50% van de mensen de depressie binnen twee jaar weer de kop opsteekt. De kans op een recidief (een nieuwe depressieve episode na herstel) wordt aanzienlijk groter na een tweede of derde episode (90%).
Winterdepressie
Deze depressie begint in de herfst en verdwijnt in de lente. Verondersteld wordt dat de korte lengte van de dag en met name de lange nacht (mede) bepalend zijn voor het ontstaan van deze vorm van depressie. Als gevolg van de korte dagen kan er een tekort aan daglicht ontstaan.
De kenmerken hiervan zijn naast somberheid, ook apathie, in-activiteit, meer slaapbehoefte en toegenomen eetlust, vooral zoet en meer koolhydraten. Het toevoegen van meer licht middels een daglichtlamp kan een effectieve therapie zijn.
Dysthymie
Wanneer een milde depressie langdurig bestaat (meer dan twee jaar) spreken we van een dysthymestoornis. Kenmerkend hiervoor is dat de dysthymestoornis nogal wisselt in ernst, er zijn lange periodes waarin men zich somber voelt, maar er zijn ook momenten waarop men zich wat beter voelt.
Postpartum depressie
Dit is een vorm waarbij enkele weken tot maanden na de bevalling er een depressie ontstaat. De oorzaak is vaak een combinatie van biologische, erfelijke en psychosociale factoren.
Bipolaire stoornis
We spreken van een bipolaire of manisch-depressieve stoornis, als iemand in zijn leven, naast de depressie ook manische periode meemaakt. Tussen de depressieve en manische periode kan iemand zich wel goed voelen. Het kan ook zijn dat de manie rechtstreeks in de depressie overgaat of omgekeerd.
Praat over je depressie
Praten over je depressieve gevoelens is de eerste stap. Je hoeft je niet te schamen, integendeel; er is moed voor nodig om toe te geven dat je er zelf niet meer uitkomt. Maar het levert direct iets op en is al een eerste stap in de goede richting.
Herken je jezelf hierin, heb je hulp nodig of heb je alleen maar een vraag?
